چگونه PH خاک را اندازه گیری کنیم؟

بهتر است قبل از شروع به کاشتن گیاه، PH خاک را تست کنید، که معیاری برای اندازه گیری اسیدی و یا قلیایی بودن خاک است. گیاهان گوناگون، سطوح PH مختلفی نیاز دارند. لذا باید قبل از کاشتن، به این ضریب توجه کرد.

pH خاک چگونه روی گیاهان تاثیر می گذارد؟

اطلاع از میزان pH خاک به قدری مهم است که اغلب با درجه حرارت بدن بیمار هنگام مراجعه به پزشک مقایسه می شود زیرا به راحتی خصوصیات خاک شما را مشخص می کند و سرنخ های مختلفی در رابطه با وضعیت خاک مزرعه شما فراهم می آورد.

کشاورزان هر ساله مبالغ زیادی جهت خریداری و مصرف کودهای شیمیایی جهت تامین عناصر غذایی مورد نیاز گیاهان پرداخت می کنند. بیشتر آنان بدون آگاهی از وضعیت عناصر غذایی و pH خاک اقدام به مصرف کودهای شیمیایی می کنند.

در واقع کشاورزان نمی دانند که اگر pH خاک در حد بهینه و مطلوب نباشد بعضی از عناصر غذایی موجود در خاک و کودهای مصرفی برای گیاهان قابل دسترس نیست و به اصطلاح می گویند عناصر غذایی گیر افتاده اند و مصرف کود در این خاکها بدون اصلاح pH خاک اتلاف هزینه است. زیرا pH خاک بر قابلیت جذب عناصر غذایی تاثیر می گذارد و اگر pH خاک در حد بهینه و یا مطلوب نباشد مصرف بعضی از کودهای شیمیایی بی اثر است.

اگر بخواهیم ساده بگوییم، وقتی pH تنظیم نباشد، کود دادن و ندادن فرقی نمی کند! و اثر گذاری کودهای ریشه ای به pH بستگی دارد.

روش های مختلفی برای اندازه گیری میزان PH خاک در این مقاله خواهید خواند.

الف. کلم قرمز 

1. یک کلم قرمز بزرگ برداشته و آن را با چاقو نصف کنید و مقداری از آن را تکه تکه کنید. آبی که از کلم تولید می شود، بنا بر میزان PH، باعث تغییر رنگ آن می شود.
2. مقداری آب مقطر را بجوشانید.
3. تکه های کلم قرمز را داخل آب در حال جوش بریزید. بگذارید 10 دقیقه بجوشد و سپس تکه های کلم را در بیاورید تا یک محلول ارغوانی بدست بیاید. این محلول PH حدود 7 دارد؛ یعنی خنثی است.
4. مقداری از این محلول را داخل دو لیوان جداگانه بریزید. به یکی از لیوان ها، سرکه و به لیوان دیگر جوش شیرین اضافه کنید. سرکه اسیدی است و محلول را به رنگ صورتی در می آورد. جوش شیرین از آنجایی که خاصیت قلیایی دارد، محلول را به رنگ آبی و یا سبز در می آورد.
5. حال وقت آن رسیده تا خاک را تست کنید. مقدار کمی از محلول کلم را داخل ظرفی بریزید و مقدار کمی از خاک خود را داخل آن بریزید. 30 دقیقه منتظر بمانید تا واکنش انجام شود.
   اگر محلول ارغوانی شد، خاک خنثی است.
   اگر محلول صورتی رنگ شد، نشان از اسیدی بودن خاک دارد. هرچه خاک اسیدی تر باشد، غلظت رنگ صورتی بیشتر خواهد بود.
   رنگ آبی و سبز، قلیایی بودن خاک را نشان می دهد. هرچه رنگ سبز محلول، روشن تر باشد، قلیایی بودنش بیشتر است.

ب. سرکه و جوش شیرین

1. مقداری از خاک زمین را بردارید. در دو ظرف جداگانه، یک قاشق پر از خاک بریزید.
2. در یکی از ظرف ها سرکه بریزید. درصورتی که کف روی خاک ایجاد شود، خاک قلیایی است. در این صورت نیازی نیست که به مرحله بعد بروید. 
3. به ظرف دیگر آب اضافه کنید، همان مقداری که خاک تبدیل به گل شود، جوش شیرین اضافه کنید. در صورت ایجاد کف، خاک شما اسیدی است.
4. درصورتی که هیچ کدام از نمونه ها کف نکردند، بدین معنی است که به احتمال زیاد خاک شما خنثی است. این میزان PH مقداری مطلوب برای بیشتر خاک هاست.

 

ج. نشانگر صنعتی

1. با استفاده از بیلچه، چاله ای به عمق 5 تا 10 سانتی متر، در خاک ایجاد کنید. خاک درون چاله و هرگونه شاخه و زباله خارجی را از داخل آن بردارید.
2. چاله را با آب مقطر پر کنید. آب باران، به دلیل اندکی اسیدی بودن و آب بطری یا شیر، بدلیل خاصیت بازی آنها، چندان مناسب نیستند. چاله را به اندازه ای پر کنید که سطحی گلی در زیر داشته باشید.
3. نشانگر صنعتی را داخل گل فرو ببرید. دقت کنید که نشانگر تمیز و تنظیم شده باشد تا نتیجه دقیق تری نشان دهد؛ بدین منظور، نشانگر را با پارچه و یا دستمال تمیز کرده و آن را داخل گل فرو ببرید.
4. به مدت 1 دقیقه نشانگر را در خاک نگه دارید. اندازه PH بین 1 تا 14 است، لذا نشانگر شامل اعدادی غیر از این بازه نمی باشد. عدد 7 خاک خنثی را نشان می دهد. اعداد بالای 7، میزان بازی بودن خاک و اعداد زیر 7، اسیدی بودن خاک را نشان می دهند.
5. این اندازه گیری را از نقاط مختلف زمین بردارید. میانگینی از اعداد مربوط به هر قسمت را حساب کنید و روی آن نظر دهید.

نکات و هشدارها

نتایج را یادداشت کنید تا در صورت نیاز به آنها رجوع کنید.

بهتر است از 6 نقطه در یک زمین نمونه برداری کنید تا نتایج قابل اطمینانی حاصل شود.

اگر نشانگر PH شما عددی نبود و از نشانگر رنگی استفاده کردید، سبز یعنی خاک خنثی، زرد و یا نارنجی یعنی خاک اسیدی و سبز پررنگ خاک قلیایی را نشان می دهد.

از تمیز بودن وسایل اطمینان حاصل کنید تا میزان PH دقیق خوانده شود. هیچگاه خاک را با دست بدون دستکش برندارید.

برخی از نشانگرهای صنعتی، دستورالعمل متفاوتی دارند که بهتر است قبل از استفاده، خوانده شوند.

برای پرورش و مراقبت از گیاهانتون در منزل چقدر به میزان PH خاک توجه دارید؟