طراحی و اجرای فضای سبز
نکاتی که باید در چیدمان فضای سبز در نظر داشته باشید
برای طراحی فضای سبز نیازمند رعایت برخی اصول و نکات هستید که بدون در نظر گرفتن آن ها، امضای شما در پایان این کار ناقص خواهد بود.
- از تمام فضای در اختیار استفاده کرده و هیچ گونه پرتی برجای نگذارید. برخی اوقات در طراحی غیرحرفه ای فضای سبز، بخش هایی از مساحت مهجور مانده و چیزی در آن ها کاشته نشده یا به هر شکلی مورد استفاده قرار نمی گیرند. این به نقص محیط بازنمی گردد و نقصی در طراحی فضای سبز است که باید حتما مورد توجه قرار بگیرد.
- تناسب ابعاد را از یاد نبرید. به هر شکلی که فضای سبز خود را طراحی می کنید، باید تناسب ابعاد لازم در اجزای آن وجود داشته باشد. به طور مثال به کار بردن استخری بزرگتر از حد تناسب با این فضا یا ایجاد زمین بازی بزرگتر از چیزی که با مساحت فضای سبز جور دربیاید، زیبایی بصری و هارمونی آن را از خط خارج خواهد کرد.
- به کاشت گل ها به اندازه گیاهان سبز و درختان اهمیت بدهید. اگر چه عمر گل کوتاه است، اما شما می توانید با کاشت گل ها در بخش هایی از فضای سبز خود، رنگ و لعاب جذاب تری به آن ببخشید. این فرآیند رسیدگی و کاشت دوباره و هزینه ها را کمی بالا خواهد برد، اما باعث می شود که به هر ترتیب در فضای سبز خود، جلوه ای دوست داشتنی تر داشته و نشاط بیشتری در آن تامین شود.
- به سیستم آبیاری به شکلی حرفه ای نگاه کنید. حتی اگر این یک فضای سبز ویلایی محدود است، شما باید به سیستم آبیاری آن به شکلی حرفه ای نگاه کرده و حتما یک سیستم آبیاری متناسب با فضای خود در نظر گرفته و آن را تعبیه کنید. در غیر این صورت با هدررفت آب، اتلاف زمان و افت در کیفیت گل و گیاهان روبرو خواهید شد.
طراحی و اجرای فضای سبز به صورت اصولی و بر اساس قوانین فنی مهم ترین و اولین قدم برای رسیدن به یک اجرای فضای سبز زیبا و خاص است. به دلیل افزایش آپارتمان نشینی و گسترش شهر ها ابعاد و تعداد محیط های سبز و طبیعی که افراد بتوانند در آن آرامش خود را باز یابند، کاهش یافته است. به همین دلیل طراحی فضای سبز یکی از واجبات برای هر خانه و ویلایی است. انواع فضاهای سبز باعث ایجاد زیبایی ظاهری محیط و طراوت آن می شوند که برای محیط زندگی انسان مزایای زیادی دارد. به صورت کلی طراحی و اجرای فضای سبز شامل چند مرحله است که برای رسیدن به یک نقشه زیبا و نتیجه مطلوب باید مراحل آن را به درستی و طبق اصول پیش برد. اجرای فضای سبز و محوطه سازی می تواند در سبک های مختلف با توجه به بودجه و موقعیت فضا، انجام شود. اجرای فضای سبز در هر فضایی بدون طراحی اولیه، باعث ایجاد یک فضای بدون نظم و آشفته می شود. در این مطلب قیمت طراحی فضای سبز را به همراه تجهیزات و مراحل مورد نیاز برای ساختن فضای سبز به طور کامل بیان می کنیم.
زیبایی و تنوع در طراحی محوطه فضای سبز
یکی از عناصر اصلی و حیاتی در طراحی محوطه و طراحی فضای سبز، وجود آب است كه قسمتی از آن منحصراً برای آبیاری، حفاظت گیاهان و بخش دیگر به منظور ایجاد و خلق زیبائی در طراحی مورد استفاده قرار می گیرد.
ولی آنچه که مورد توجه است وجود و تأثیر آب از لحاظ زیبائی و تنوع در محوطه فضای سبز، از قبیل تشیكل آب نماها حوض و حوضچه است. آب در حال حركت كه فرو می ریزد قطره قطره می چكد، موج می زند، می ریزد، یا می پاشد، می تواند بر جنبش و هیجان محوطه بیفزاید.
فواره ها و آبنماها می توانند به مقدارزیادی در خنك كردن هوای محل تأثیر داشته باشد.
طراحی آبنما در محوطه فضای سبز به شکلهای مختلف كه جنبه تزئینی داشته باشد، بستگی كامل به ذوق و سلیقه طراح دارد .
انواع فضای سبز
۱) فضاهای سبز عمومی: بیشترین مورد از فضای سبز است که در دسترس می باشد این فضاها عمومی مکانی جهت بازی ها و مناطق ورزش است. فضاهای یاد شده اساساً برای این منظور طراحی یا تجهیز شده اند.
وجود نیمکت، روشنایی، آبخوری، دستشویی، کف سازی معابر و دسترسی از اجزاء اصلی این نوع فضاها به شمار می روند.
۲) فضاهای سبز نیمه عمومی: فضاهای سبزی که بازدهی اکولوژیکی دارند، لیکن استفاده کنندگان آن ها، نسبت به فضاهای سبز عمومی محدودتر هستند. محوطه های باز بیمارستان ها، پادگان ها و ادارات دولتی در این دسته قرار می گیرند.
۳) فضاهای سبز خیابانی: نوعی از فضاهای سبز شهری هستند که به طور معمول درختکاری حاشیه ی باریکی از حد فاصل مسیرهای پیاده رو و سواره رو را تشکیل می دهند و یا به صورت متمرکز در فضاهای نسبتا کوچک میدان ها و یا در زمین های پیرامون بزرگ راه ها و خیابان ها شکل گرفته اند.
وظیفه اجتماعی و مهم طراحی فضای سبز، ایجاد هماهنگی میان هنر و علم، به منظور سازمان دهی برنامه ریزی و طراحی كل محیط و منظر است. امروزه با توجه به این كه سلامت و رفاه انسان اهمیت خاصی پیدا كرده است، دست یابی به توانایی پایدار محیط و منظر، بدون از بین بردن و كاهش كیفیت منابع، یك اصل حیاتی در این حرفه است.
تفاوت دیگری كه طراحی فضای سبز با دیگر هنرها دارد، این است كه یک طرح لنداسکیپ فضای سبز، پس از پایان مراحل ساخت، در حقیقت هنوز تكمیل نشده است و تنها در طول زمان، به شكل نهایی خود دست پیدا می كند. به همین دلیل حفاظت و نگهداری پروژه، پس از اجرا، ضامن حفظ و بقای آن است و از اهمیت و یژه ای برخوردار خواهد بود.
اصول طراحی فضای سبز
طراحی فضای سبز، در مقیاس های كوچك، باید مبتنی بر راحتی، زیبایی، دوام و صرفه اقتصادی باشد. طراحی فضای سبز، به عنوان بخشی از اصول طراحی فضای سبز شهری، فرآیندی انسانی است كه با بهبود كیفیت كالبدی محیط زیست سرو كار دارد.
آنچه كه باید در اصول و قواعد طراحی محوطه فضای سبز، به آن اشراف داشت، این است كه یک فضای سبز (در هر مقوله ای كه باشد) از یك سو، جزیی از شهر است و نمی توان بدون توجه به كل، در مورد جزء برنامه ریزی و طراحی انجام داد و از سوی دیگر، هر فضای سبزی، به منزله یك كل است كه از تركیب اجزاء مانند: راه ها، باغچه ها، محوطه سازی، مبلمان و المان ها تشكیل می شود و ضمن این كه بایستی كلیت در تمامی اجزا احساس شود، اجزا نیز به خوبی طراحی شوند.
در طراحی فضای سبز، از گیاهان به عنوان عناصر معماری می توان استفاده كرد. این عناصر، همانند دیگر عناصری كه در طراحی به كار گرفته می شوند، از ویژگی های بصری مانند: نقطه، خط فرم، رنگ و بافت برخوردار هستند. بایستی این ویژگی ها براساس اصول زیبایی شناختی، یعنی وحدت، ریتم مناسب، تعادل، توازن و مقیاس چیده شوند تا بتوان به محیطی دلپذیر دسترسی پیدا كرد.
کاربرد چمن در فضای سبز
مزیت استفاده از چمن در فضای سبز
۱- جذابیت و زیبایی محیط
۲- کمک به ایجاد وحدت در ترکیب گیاهان و زمینه ای مناسب برای نماایش گل و گیاه
۳- ایجاد فضای مناسب برای راه رفتن و نشستن
۴- افزایش مواد آلی، فعالیت میکرو ارگانیسم ها، بهبود ساختمان و بافت خاک
۵-جلوگیری از تبخیر آب
۶- جذب رطوبت هوا و تعدیل گرمای محیط
معایت استفاده از چمن در طراحی فضای سبز
1- نیاز آبی بالا
۲- نیاز مرتب به جمن زنی در فصل رشد و بالا رفتن هزینه نیروی کارگری که در اکثر انواع جمن صادق می باشد.
۳- وضعیت نامطلوب ظاهری اکثر انواع چمن در زمستان
نقش گیاهان در طراحی فضای سبز
پوشش گیاهی و استفاده از گیاهان مختلف، مهمترین بخش فضای سبز و المان اصلی می باشند. ویژگیهای منحصر به فرد گیاهان، همچون، شكل، حجم، اندازه و نحوه و محل بكارگیری آنها موضوعاتی است كه به هنگام طراحی فضای سبز باید به آنها توجه كرد. علاوه اینكه طراح فضای سبز می بایست به سازگاری گیاهان موردنظر با شرایط آب و هوایی منطقه نیز توجه ویژه ای داشته باشد.
از قابلیت های استفاده از گیاهان در فضای سبز، ایجاد حصار و تقسیم بندی فضاهای موجود و البته كنترل مشرفات محیطی و همسایگی است كه باید توجه كرد در هنگام طراحی استفاده از پوشش گیاهی به منظور عناوین بیان شده حفظ انسجام بسیار مهم و ضروری است.
در طراحی فضای سبز به چه نكاتی باید توجه كرد؟
برای آنكه طرحی چشم نواز و منحصر به فرد از خود به یادگار بگذارید، دانستن و رعایت چند نكته ضروری است. اول اینكه طرحی برای تمام فضای در اختیار تهیه نمایید. اگر در پایان طراحی، بخش یا بخش هایی از فضای موجود خالی بماند بیانگر طراحی آماتور می باشد. دوم اینكه برای آفرینش زیبایی بصری، تناسب فضاها با یكدیگر نباید مغفول بماند. سوم هم، موضوع توجه ویژه به استفاده از گل ها در طراحی و اجرای فضای سبز می باشد. به همان اندازه كه گونه های گیاهی در طراحی فضای سبز اهمیت دارند، گل ها نیز علی رغم عمر كوتاهشان مهم بوده و جلوه ویژه ای به طرح شما می دهند. و بالاخره چهارم اینكه به سیستم آبیاری نگاه ویژه ای داشته باشید، حتی اگر فضای سبز شما، فضایی كوچك و محدود است سیستم آبیاری متناسب با آن طراحی كنید.
طراحی فضای سبز پارك
انتظارات از یك فضای عمومی، ملاك طراحی فضای سبز پارك می باشد . توجه به ناحیه جغرافیایی و استفاده از گل و گیاهانی كه نیاز به رسیدگی كمتری و البته ماندگاری و طول عمر بیشتری دارند و همینطور مسیرهای آمد و شد انسانی و ارتباط آن با فضای سبز و یكپارچگی در فضای طراحی، همه و همه باید ملاك اصلی در طراحی فضای سبز پارك باشد. فضای سبز پارك باید ماندگار و مقاوم باشد.لذا می بایست از گیاهانی استفاده نمود كه نسبت به تابش مستقیم نور خورشید مقاوم بوده و همچنین نیاز به آبیاری هرروزه نداشته باشند.
نكاتی در مورد طراحی فضای سبز تالارها
از نكات مهم و كلیدی طراحی فضای سبز تالارها، ایجاد فضایی جهت تجمع مهمان هاست. علاوه بر این نكنه اساسی بعدی، نورپردازی است كه از اهمیت ویژه ای برخوردار است كه بسته به سبك مهمانی ها و مجالس برگزارشده، باید نورپردازی مناسب و قابل تغییر باشد. بهره برداری تجاری مناسب و به صرفه از یك تالار، بسته یه انجام درست همین نورپردازی و البته نیمكت گذاری مناسب فضای سبز آن می باشد.
طراحی فضای سبز مجتمع های مسكونی
به جهت زیبا سازی محوطه های عمومی مجتمع های مسكونی و ساختمان های بلند مرتبه و البته در راستای تصفیه هوای محیط، در سالیان اخیر، طراحی فضای سبز چهت این مجتمع ها به شدت مورد توجه سازندگان قرار گرفته است. رفت و آمد عاملی است كه طراحی فضای سبز مجتمع های مسكونی را با محوطه سازی خانه های ویلایی متمایز كرده است.
شیوه خطی و توجه به تناسب ابعاد فضا، اصولی است كه باید در طراحی فضای سبز مجتمع های مسكونی مدنظر طراح باشد. همچون سایر طراحی های فضای باز، بكارگیری گل و گیاه مقاوم در برابر نور مستقیم خورشید و طراحی و تعبیه سیستم آبیاری مكانیزه در محوطه سازی مجتمع های مسكونی نیز از اهم موضوعات طراحی می باشند.
طراحی فضای سبز شهری
در طراحی فضای سبز شهرهای بزرگ، چمن كاری نقش پررنگی دارد ، همچنین بهره مندی از گل و گیاهانی كه در مقابل تابش نور مستقیم خورشید مقاوم بوده و نیاز به آبیاری روزانه و منظم نداشته باشند. قرینه سازی مطلبی است كه در طراحی فضای سبز شهری معمولا” توسط طراح استفاده می شود و البته توجه به این نكته كه كاربری فضا چه خواهد بود، میدان است یا پارك، كه در مورد دوم لحاظ كردن فضایی برای تردد نباید فراموش شود.
طراحی فضای سبز باغ
استفاده از گل ها كه طول عمر كمتری دارند در طراحی فضای سبز باغ كمتر مورد توجه می باشد و به جای آن درختان و بوته ها نقش پررنگی دارد. راه اندازی سیستم آبیاری مناسب كه قبل از اجرای طرح باید تعبیه گردد و انتخاب بذر و نهال ها و گونه های مناسب گیاهی متناسب با آب و هوای منطقه مورد مهمی است كه باید در هنگام طراحی فضای سبز باغ به آن توجه داشت.
طراحی فضای سبز ویلا چیست؟
طراحی فضای سبز ویلا یک حرفه و تخصص مستقل است که توجه به این حوزه از جنبه های مختلف در طراحی ویلا از اهمیت بالایی برخوردار است. همواره طراحان بر آنند تا با ترکیب هنر ،زیبایی های طبیعت و فرهنگ یک اثر منحصر به فرد و اصولی را خلق کنند.
با محوطه سازی اصولی ویلا و توجه به تمام جوانب و قواعد در واقع یک اقلیم کوچک و مناسب در فضای بیرونی ویلا و هم سو با فضای داخلی ایجاد می شود. مهم است بدانید که محوطه سازی و طراحی فضای سبز ویلا در حقیقت مکمل طراحی داخلی ویلا بوده و جز یکی از مسائل مهم و اصلی در طراحی ویلا است. طراحی فضای بیرونی ویلا باید به گونه ای باشد که رسالت کامل خود از تجلی هنر در عین ایجاد فضایی دنج و آرام را فراهم کند.
مراحل طراحی فضای سبز ویلا چیست؟
در طراحی فضای سبز ویلا عواملی چون اقلیم و موقعیت جغرافیایی منطقه تاثیرگذار بوده و باعث میشود مراحل طراحی فضای بیرونی با ترتیب خاصی صورت پذیرد. در ادامه مراحل طراحی فضای سبز را یک به یک و به ترتیب شرح می دهیم با ما همراه باشید.
1-بررسی ها و اقدامات اولیه قبل از طراحی
قبل از هر اقدامی جهت استارت طراحی فضای سبز ویلا باید به چند نکته مهم توجه ویژه ای داشت.
- بررسی زمین از جوانب مختلف
- بررسی آب و هوای حاکم بر منطقه
- بررسی مواد و عناصر موجود در خاک محوطه فضای سبز
- بررسی زمین از دید سازه فضای سبز
- بررسی شدت و جهت تابش خورشید
- میزان و جهت وزش باد
- سلیقه و خواسته کارفرما
- میزان و جهت وزش باد
- سلیقه و خواسته کارفرما
2-هزینه و زمان اجرای پروژه فضای سبز
بسته به بودجه و زمان مورد نظرکارفرما که در همان جلسات اول طراحی ویلا اعلام می گردد. بودجه اختصاص داده شده برای طراحی فضای سبز ویلا تاثیر مستقیمی در طراحی اولیه،و انتخاب مصالح و گیاهان مصرفی دارد.
3-ایجاد نقشه و ارائه طرح اولیه
پس از اقدامات اولیه و بررسی هایی که به آن اشاره کرده ایم; طراح اقدام به طراحی و ارائه طرح اولیه ای از فضای سبز ویلا می کند. در طول طراحی، طرح اولیه باید نکاتی همچون مسیرهای دسترسی، میزان پراکندگی گل و گیاهان و نحوه قرارگیری و چینش گیاهان را در نظر گرفت بی توجهی به هریک از نکات میتواند باعث ناکارآمدی و نقص در طراحی گردد.
4-استارت فرایند اجرا
بعد از تمام توافقات وارائه طرح و گاهی اصلاحاتی به درخواست کارفرما طرحی به عنوان طرح نهایی وارد مرحله اجرا می شود.اینک در صورت لزوم ناهمواری و پستی بلندی هایی که در مراحل اولیه مشخص و بررسی شد صاف و یکنواخت می شود یا حتی در بعضی از طراحی ها بسته به نیاز پستی بلندی های مصنوعی نیز ایجاد میگردد .دکوراسیون فضای سبز ویلا و ایجاد نورپردازی ها مربوط پایان کار می باشد.
طراحی فضای سبز حیاط
همانطور که میدانید ساخت و خرید ویلاهای لوکس و لاکچری برای همه اقشار جامعه امکان پذیر نیست. اما این بدان معنا نبوده که نتوان تجربه ای نزدیک به سکونت در یک ویلا زیبا را تجربه کرد. بله چرا که نه خانه های حیاط دار با کمک محوطه سازی های اصولی و طراحی فضای سبز حیاط علاوه بر ایجاد مکانی دنج و ارام تجربه داشتن یک خانه ویلایی را نیز به ما می دهد. به یاد داشته باشید به همان اندازه که نما و فضای داخلی ساختمان از جنبه های بصری مهم و با اهمیت است توجه به محوطه سازی و طراحی فضای سبز حیاط نیز مهم و ویژه است. با رعایت اصول و قواعد یک پارچه در طراحی فضای سبز و الهام گرفتن از باغ آرایی و ایده های جالب میتوانید از داشتن محوطه سبز حیاط خود لذت مضاعفی ببرید.
7 اصل مهم در طراحی فضای سبز حیاط چیست؟
1-طراحی فضای استراحت
2-استفاده از ایده های جالب و هندسی در طراحی فضای سبز حیاط 3
3-طراحی ورودی اصلی به خانه
4-استفاده ازگل و گیاهان متنوع
5- طراحی آلاچیق و فواره
6-طراحی کف حیاط
7-ایجاد باغچه های سرسبز
مراحل طراحی فضای سبز حیاط و ویلا
طراحی فضای سبز یک تخصص و کار حرفه ای است که نیازمند تجربه و دانش برای اجرا است. خیلی از افراد تصور می کنند که طراحی و اجرای فضای سبز فقط با سلیقه انجام می شود. ولی این کار نیازمند رعایت قوانینی است که در نهایت نتیجه کار، رضایت بخش باشد. یکی از مهم ترین اصولی که هنگام طراحی فضای سبز حیاط یا هر محیط دیگری باید به آن توجه کرد، استفاده بهینه از فضا و مساحتی است که در دسترس داریم. همچنین انتخاب سبک طراحی و اجرای فضای سبز باید قبل از پلان طراحی فضای سبز انجام شود. زیرا باید در راستای سلیقه مشتری و سبک عمارت ویلا و دکوراسیون قبلی ساختمان باشد. با این کار همچنین مشتری تعرفه فضای سبز و هزینه طراحی محوطه و فضای سبز را به صورت تخمینی، به دست می اورد. ساخت و اجرای فضای سبز به صورت کلی در هر محیطی شامل موارد زیر است:
انجام بررسی های کامل قبل از طراحی
قبل از طراحی پلان و محوطه سازی ویلا یا باغ باید بررسی های کاملی از نوع خاک، جهت و میزان باد، سلیقه کار فرما، آب و هوای منطقه، نوع سازه ها، جهت و شدت نور خورشید و … انجام داد.
مشخص کردن میزان بودجه
در جلسات اول طراحی باید میزان بودجه مشخص شود. زیرا تاثیر مستقیمی بر نوع و برند مصالح، نعو گیاهان، میزان سازه های تفریحی و طراحی کلی فضای سبز دارد.
طراحی اولیه
بعد از انجام بررسی های لازم، طراحی اولیه به صورت یک بعدی و سپس طراحی سه بعدی فضای سبز انجام می شود. در این طراحی مسیر های رفت و آمد، میزان و شدت پراکندگی گیاهان، محل قرار گرفتن سازه ها و … مشخص می شود تا در هنگام روند ساخت، مشکلی پیش نیاید.
اجرای نهایی
پس از طراحی و توافق کامل بر سر نقشه فضای سبز، پروژه وارد مرحله اجرا می شود. همانطور که گفتیم در اجرای فضای سبز تجهیزات و المان های مختلفی به کار می رود.
گود برداری و خاک برداری
در این مرحله مناطقی که نیاز به ایجاد نا همواری مانند تپه یا چاله دارند، ایجاد می شود. همچنین در میحط هایی مانند استخر نیز، زیر سازی لازم انجام می شود.
لوله کشی
پس از انجام گود برداری لازم، مرحله لوله کشی برای مسیر یابی آب در قسمت های مختلف فضای سبز انجام می شود.
سیم کشی و برق کشی
نور پردازی و سیستم برق کشی برای زیبا شدن فضای سبز در شب، ایجاد روشنایی های مورد نیاز و به راه انداختن سیستم هایی مانند پمپ آب و … لازم است که باید توسط افراد حرفه ای انجام شود.
چمن کاری و کاشت گیاهان
زیبا ترین و اصلی ترین بخش فضای سبز، گیاهان و چمن آن هستند. به همین دلیل طبق طراحی از قبل انجام شده این مرحله با گیاهان مناسب انجام می شود.
ساخت مسیر رفت و آمد
با مصالح مد نظر مانند سنگ، چوب و … مسیر ها و پیاده رو ها دیزان و ساخته می شوند.
آبیاری
آب در فضای سبز برای حس نشاط، طراوت، رشد گیاهان و … یک اصل ضروری است. برای استخر، برکه مصنوعی، حوضچه، آبنما و … نیز باید سیستم آبیاری به درستی تعبیه شود. همچنین آبیاری گیاهان برای طول عمر بالا و حفظ زیبایی محیط فضای سبز، ضروری است و باید به صورت اصولی انجام شود.